Algemeen

Beroepsprofiel

Medische Microbiologie is een MSRC-geregistreerde vervolgopleiding na de studie geneeskunde. De opleiding duurt 5 jaar en kan gevolgd worden in alle universitaire medische centra en grotere perifere ziekenhuizen. Na afronding word je geregistreerd als arts-microbioloog in het specialistenregister (MSRC). De opleiding is een afspiegeling van het werk van de arts-microbioloog. Ze staat volledig beschreven in het opleidingsplan.

Meer informatie over de opleiding vind je hier.

Etalagestage

In het kader van het individueel opleiden is het mogelijk om stages in andere centra te volgen. Op deze website worden etalagestages aangeboden: http://www.opleidingsetalage.nl/

Curriculum

CONSULTEN
Het intercollegiaal consult met de behandelaar (huisarts, specialist, paramedici) is een essentieel onderdeel van het werk van de arts-microbioloog. Een arts-microbioloog kan de behandelaar benaderen naar aanleiding van de resultaten van het diagnostisch onderzoek. Andersom kan een behandelaar de arts-microbioloog bellen naar aanleiding van een patiënten casus. De arts-microbioloog denkt mee en geeft advies over verdere diagnostiek, af te nemen materialen, differentiaaldiagnose en alternatieve behandeling of empirische behandeling. Naast telefonisch individueel overleg nemen artsen-microbioloog deel aan het multidisciplinair patiënten overleg, bij voorbeeld de IC-bespreking. Soms wordt ervoor gekozen de patiënt zelf te onder zoeken, bijvoorbeeld bij wonden of huiduitslag, of een onduidelijke anamnese. In de opleiding word je al vroeg betrokken bij dit werk en gedurende de hele opleiding is er veel aandacht voor het intercollegiaal consult.

INFECTIEPREVENTIE
Tijdens de opleiding volg je een stage op de afdeling ziekenhuishygiëne en infectiepreventie. De afdeling is doorgaans een onderdeel van de afdeling Medische Microbiologie en de arts-microbioloog is inhoudelijk eindverantwoordelijk. Tijdens de stage leer je welke maatregelen getroffen worden om het ontstaan van ziekenhuisinfecties en uitbraken van infecties in het ziekenhuis te voorkomen. Het voorkomen van ziekenhuis infecties draagt bij aan de patiëntveiligheid in het ziekenhuis. Voorbeelden van infectiepreventiebeleid zijn: schone lucht, isolatie en desinfectiebeleid en het monitoren van post-operatieve wondinfecties.

LABORATORIUM
In het medisch microbiologisch laboratorium worden patiënt materialen onderzocht op de aan- of afwezigheid van pathogene bacteriën, virussen, schimmels of parasieten. De diagnostiek berust op het aantonen van het agens zelf, via kweek of moleculaire diagnostiek, of op het aantonen van een immuunrespons van het lichaam tegen het agens (met name serologie). Een tweede onderdeel van het laboratorium onderzoek is het aantonen van resistentie tegen antimicrobiële middelen. Kennis over resistentiepatronen van bacteriën of virussen is essentieel voor het instellen van een juiste behandeling.

Het praktische laboratorium werk wordt door analisten (HBO/MBO) uitgevoerd. In veel laboratoria werken ook moleculair microbiologen. Zij werken mee aan de uitvoering en ontwikkeling van de moleculaire diagnostiek in het laboratorium. De arts-microbioloog blijft medisch eindverantwoordelijk voor de diagnostiek en moet de resultaten interpreteren in de context van de symptomen van de patiënt. Dit betekent dat je goed op de hoogte moet zijn van alle valkuilen in de diagnostiek. Tijdens de opleiding werk je nauw samen met analisten en moleculair microbiologen en beheer je samen met hen de technische uitvoering van de diagnostiek.

LABORATORIUM MANAGEMENT
In een laboratorium werken veel mensen samen, met verschillende achtergronden en functies. Er is een continu proces van instroom van materialen en uitstroom van resultaten. Er zijn exploitatiekosten, personeelskosten en investeringskosten. Er wordt gewerkt aan innovatie en ontwikkeling. Kwaliteit moet geborgd zijn. Er moet rekening gehouden worden met wet- en regelgeving. Artsen-microbioloog vormen doorgaans het management van het laboratorium (zij geven leiding aan het laboratorium). Dit is een unieke taak met een grote verantwoordelijkheid. Binnen de opleiding wordt daarom juist ook aandacht gegeven aan management.

OPENBARE GEZONHEIDSZORG
Een arts-microbioloog en het microbiologisch laboratorium leveren belangrijke bijdragen aan de openbare gezondheidszorg. Laboratoria zijn op basis van de infectieziektewet verplicht bepaalde infectieziekten te melden bij de GGD. Voorbeelden zijn kinkhoest, tuberculose, Q-koorts of hepatitis B-infecties. Ook uitbraken van infecties in instellingen moeten gemeld worden, zodat tijdig een bron gezocht kan worden. Laboratoria spelen verder een belangrijke rol in de surveillance van infectieziekten in Nederland. GGD, RIVM/CIb en laboratoria werken hier nauw samen en vormen zo een netwerk voor de bestrijding van infectieziekten in Nederland.